นางอรมน ทรัพย์ทวีธรรม อธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ เปิดเผยว่า กระทรวงพาณิชย์ ร่วมกับ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เปิดตัวโครงการสร้างโอกาสสำหรับการค้าข้ามพรมแดนในกลุ่มประเทศสมาชิกแม่โขง-ล้านช้าง จากการพัฒนาเส้นทาง R3A และโครงข่ายรถไฟ China-Pan Asia ที่จังหวัดเชียงใหม่ โดยกระทรวงมอบให้มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ดำเนินการ 3 ปี ศึกษาโอกาสและการใช้ประโยชน์จากเส้นทาง R3A ที่เชื่อมระหว่างจีน ลาว และไทย ผ่านจุดพรมแดนและเมืองสำคัญ เช่น อ.เชียงของ (จ.เชียงราย) บ้านห้วยทราย (ลาว) บ่อเต็น (ลาว) บ่อหาน(จีน) และคุณหมิง(จีน) เป็นต้น
นางอรมน กล่าวว่า นอกจากนี้ โครงการดังกล่าว จะศึกษากฎระเบียบที่เกี่ยวข้องกับนโยบายพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ข้ามพรมแดน จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษเชียงของ ให้เป็นศูนย์กลางโลจิสติกส์ของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ข้ามพรมแดน (Cross Border E-Commerce: CBEC) ส่งเสริมการส่งออกสินค้าไทยและอาเซียนผ่านเส้นทาง R3A และเขตการค้าเสรีคุณหมิง การใช้ประโยชน์และเตรียมความพร้อมผู้ประกอบการโลจิสติกส์ไทยในการขนส่งผ่านเส้นทาง R3A และโครงข่ายรถไฟของจีนที่สร้างเชื่อมต่อจากคุณหมิงถึงบ่อหาน รวมทั้งยกระดับการเชื่อมโยงพื้นที่ทางตอนเหนือของประเทศสมาชิกแม่โขง-ล้านช้าง เชื่อมโยงอาเซียน จีน และยุโรปในอนาคต
นางอรมน กล่าวต่อว่า กระทรวงยังหารือกับภาคเอกชน ผ่านที่ประชุม กรอ.พาณิชย์ ซึ่งเอกชนขอให้กระทรวงช่วยผลักดันการเชื่อมต่อระหว่างจังหวัด ติดพรมแดนในภาคเหนือของไทย อาทิ เชียงราย กับ ลาวและจีน รวมทั้งพัฒนา อ.เชียงของ จ.เชียงราย เป็นศูนย์กระจายสินค้าและขนส่งสินค้าไปจีน ผ่านเส้นทาง R3A และพัฒนาให้เกิดเขตเศรษฐกิจพิเศษร่วมระหว่างเมืองพรมแดนของ 3 ประเทศ คือ อ.เชียงของ
จ.เชียงราย กับ บ่อเต็น ลาว และบ่อหาน จีน เพื่อให้ผู้ประกอบการได้รับสิทธิประโยชน์ด้านภาษี และการอำนวยความสะดวกด้านพิธีการศุลกากร และการขนส่งและกระจายสินค้าจากภาคเหนือของไทยไปยังตอนใต้ของจีน ซึ่งจะได้รับสิทธิประโยชน์เหมือนกับประเทศที่มีพรมแดนติดกับจีน
สำหรับกรอบความร่วมมือแม่โขง-ล้านช้าง ตั้งขึ้นปี 2558 ประกอบด้วยสมาชิก 6 ประเทศ ได้แก่ กัมพูชา ลาว เมียนมา เวียดนาม ไทย และจีน ซึ่งร่วมมือกันใน 5 สาขา ได้แก่ ความเชื่อมโยง การพัฒนาศักยภาพในการผลิต ความร่วมมือเศรษฐกิจข้ามพรมแดน ความร่วมมือทรัพยากรน้ำ และการเกษตรและการลดความยากจน โดยกระทรวงพาณิชย์ได้รับมอบให้เป็นหน่วยประสานงานหลักของไทยในสาขาความร่วมมือเศรษฐกิจข้ามพรมแดน
ทั้งนี้ ในการประชุมผู้นำกรอบความร่วมมือแม่โขง-ล้านช้าง ครั้งที่ 1 ปี 2559 ผู้นำจีนประกาศจัดตั้งกองทุนพิเศษแม่โขง-ล้านช้าง วงเงิน 300 ล้านเหรียญสหรัฐ ระยะ 5 ปี เพื่อสนับสนุนโครงการภายใต้กรอบความร่วมมือแม่โขง-ล้านช้าง ในการพัฒนาและเพิ่มขีดความสามารถด้านต่างๆ โดยปี 2560 กระทรวงพาณิชย์รับงบประมาณสนับสนุน 4 โครงการ มูลค่า 1.7 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือประมาณ 50 ล้านบาท ได้แก่ โครงการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษข้ามพรมแดนโครงการพัฒนาการอำนวยความสะดวกแนวชายแดนเพื่อพัฒนาการค้าและระบบโลจิสติกส์ การจัดกิจกรรมภาคธุรกิจแม่โขง-ล้านช้าง และโครงการพัฒนาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ในเขตชนบท และปี 2563 ได้รับงบประมาณมูลค่า 452,600 เหรียญสหรัฐ หรือ 14 ล้านบาท สำหรับดำเนินโครงการสร้างโอกาสสำหรับการค้าข้ามพรมแดนในกลุ่มประเทศสมาชิกแม่โขง-ล้านช้าง จากการพัฒนาเส้นทาง R3A และโครงข่ายรถไฟ China-Pan Asia
สำหรับการค้าระหว่างไทยกับสมาชิกแม่โขง-ล้านช้างปี 2563 มีมูลค่า 116,390 ล้านเหรียญสหรัฐ เป็นไทยส่งออกมูลค่า 54,164 ล้านเหรียญสหรัฐ และไทยนำเข้ามูลค่า 62,225 ล้านเหรียญสหรัฐ
