ชมความเก่าแก่ของอารามที่เกิดขึ้นจากพระราชดำริของพญางำเมือง ซึ่งเป็นเจ้าเมืองภูกามยาว หรือจังหวัดพะเยาในปัจจุบัน ซึ่งมีเรื่องเล่าขานสืบต่อกันมาว่า ในปี พ.ศ. 1837 พญางำเมืองได้เสด็จขึ้นไปบนดอยซางคำ ซึ่งในปัจจุบันคือ ดอยจอมแว่ เพื่อทอดพระเนตรว่าประชาชนของพระองค์อยู่บริเวณใดกันบ้าง หลังจากที่พระองค์เสด็จกลับไปเมืองภูกามยาวได้ประมาณ4เดือน ก็มีรับสั่งให้สร้างพระธาตุจอมแว่ขึ้นเพื่อให้ประชาชนได้สักการะบูชาและเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ ซึ่งภายในพระธาตุจะบรรจุพระเกศาธาตุและแก้วแหวนเงินทองจำนวนมาก ในที่สุดพระธาจุจอมแว่ก็แล้วเสร็จในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 อย่างไรก็ตาม พระธาตุแห่งนี้กลับทรุดโทรมลงเนื่องจากขาดการบูรณะปฏิสังขรณ์ ในช่วงที่บ้านเมืองตกเป็นเมืองขึ้นของพม่าจนกระทั่งในรัชสมัยของพระยาหาญซึ่งเป็นเจ้าเมืองพานคนแรก ได้เริ่มทำการบูรณะเรื่อยมาต่อมาถึงสมัยพระไชยชนะสงคราม เจ้าเมืองพานคนที่ 3 ได้ร่วมมือกับชาวบ้านเพื่อบูรณะให้พระธาตุใหญ่กว่าเดิมพร้อมทั้งบรรจุพระมหาชินธาตุไว้ภายใน และการบูรณะครั้งล่าสุดนั้น เกิดขึ้นในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชย์ครบ50ปี โดยทางวัดได้สร้างพระเกศามังคลานุสรณ์ขนาดใหญ่ไว้ที่ยอดดอย และจะมีการสรงน้ำในวันขึ้น15 ค่ำ เดือน 8 ของทุกปี ซึ่งชาวบ้านมีความเชื่อว่าใครที่ได้มากราบสักการะพระธาตุแห่งนี้จะแคล้วคลาดปลอดภัยจากภยันตรายใด ๆ ทั้งปวง รวมถึงเป็นที่รักและเอ็นดูของผู้ใหญ่ สอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 5372 1821
